Krzysztof Osiak

Wzywamy decydentów do podejmowania działań w zakresie poprawy sytuacji pacjentów, poprzez wykorzystanie kompetencji pielęgniarek, a nie wyłącznie składania obietnic.

W ostatnim roku  pielęgniarki zrzeszone w różnych organizacjach zawodowych, w tym w samorządzie zawodowym pielęgniarek i położnych, Polskim Towarzystwie Pielęgniarskim, ale także w kilkunastu pielęgniarskich stowarzyszeniach specjalistycznych intensywnie pracowały nad  dopracowaniem koncepcji modelu Zaawansowanej  Praktyki Pielęgniarskiej (APN), wypracowaniem szczegółowych zakresów kompetencyjnych oraz niezbędnych zmianach dotyczących organizacji udzielania świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarki.

Model praktyki APN został potwierdzony w licznych badaniach naukowych jako działanie na rzecz optymalizacji opieki zdrowotnej i jej efektywności. W Polsce od lat środowisko pielęgniarskie oczekuje wdrożenia APN, co zostało również zapisane w dokumencie „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce” (z uwzględnieniem etapów prac zainicjowanych w roku 2018). Pomimo deklaracji podjętych przez Ministerstwo Zdrowia w sprawie rozwoju APN w Polsce, nadal brakuje niezbędnych działań w tym zakresie.

W Polsce mamy drastycznie mało pielęgniarek i nie możemy tkwić w rozwiązaniach kompetencyjnych sprzed kilku dekad, niewykorzystująca efektów kształcenia pielęgniarek prowadzonego w ramach budżetu państwa.

Wykorzystując  dorobek i wieloletnie doświadczenie eksperckie liderów środowiska pielęgniarskiego w Polsce, a także w oparciu o wyniki badań i doświadczenia  ośrodków naukowych na świecie przedstawiamy Koleżankom i Kolegom do dyskusji projekt zmian systemowych, umożliwiających wdrożenie modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki (APN).

Głównym celem proponowanych działań jest poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia oraz poprawa jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej – w tym zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych poprzez rozszerzenie uprawnień kompetencyjnych wysokokwalifikowanych pielęgniarek.

Wstępne  założenie polskiego modelu APN wraz z projektem działań systemowych zostały przedstawione przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie  w dniu   7 grudnia 2023 w Warszawie, na posiedzeniu NRPIP. Kierunkowe  rekomendacje PTP, dotyczące budowania i wdrożenia modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki( APN)  w polskim systemie opieki zdrowotnej,  stały się podstawą do dalszych prac i dyskusji prowadzonych w ostatnim roku w szeregu gremiach i środowiskach pielęgniarskich,  w tym w szczególności w ramach:

– prac Zespołu powołanego przez Ministra Zdrowia do opracowania projektu zmian w Ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej

– dyskusji i prac prowadzonych przez członków i władze pielęgniarskich stowarzyszeń  naukowych i specjalistycznych działających w naszym kraju, wspólnie z Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim

– dyskusji eksperckich prowadzonych w procesie przygotowania oraz w trakcie Konferencji zorganizowanej przez Naczelną Rade Pielęgniarek i Położnych wspólnie z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym  (maj 2024).

Owocem tym prac było przygotowanie i podpisanie przez liderów organizacji pielęgniarskich oraz  Gdański Uniwersytet Medyczny  wspólnej Deklaracji Gdańskiej, która została bardzo pozytywnie przyjęte zarówno przez środowisko pielęgniarskie, jak i przez Panią Minister Zdrowia. https://nipip.pl/deklaracja-gdanska

Zgodnie z założeniami kierunkowymi, liderzy towarzystw pielęgniarskich uznali, że najbardziej skuteczną  strategia wdrożenia APN będzie przeprowadzenie pilotażu w wybranych wspólnie z Ministerstwem Zdrowia dziedzinach aktywności APN. Założenia do pilotażu zostały wstępnie przedstawione Ministerstwu Zdrowia listownie oraz w trakcie spotkań bezpośrednich przez Prezesa Zarządu Głównego PTP w lipcu 2024.

Mając na uwadze złożoność zagadnienia oraz uwarunkowania kulturowe w polskich podmiotach leczniczych, uznaliśmy  że proponowana zmiana powinna rozpocząć się poprzez przyjęcie dedykowanego rozporządzenia, zgodnie z art. 48e ust. 5 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 146, z późn. zm.), czyli programu pilotażowego zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej. Ustawodawca poprzez zapisy w Rozdziale 4 art. 48e ww. Ustawy, wyposażył Ministra Zdrowia w narzędzie legislacyjne dedykowane do wdrażania zmian systemowych czy strategicznych programów polityki zdrowotnej.  

Pilotaż może być ponadto procesem budowania nowej wiedzy i doświadczeń w zakresie  możliwości pełnego wykorzystania kompetencji pielęgniarek APN  w polskim systemie opieki zdrowotnej, bez konieczności wieloletniego oczekiwania na finalizację modelowych zmian w szeregu przepisach prawnych.

Przedkładane dokumenty zostały wypracowane w drodze kilkumiesięcznej pracy i dyskusji merytorycznej w środowisku liderów pielęgniarstwa, zrzeszonych głównie
w pielęgniarskich towarzystwach specjalistycznych, we współpracy z Konsultantami Krajowymi i Konsultantami Wojewódzkimi w wybranych dziedzinach pielęgniarstwa.

Na obecnym etapie są to cztery projekty dotyczące oczekiwanych przez środowisko  pilotaży w priorytetowych dla rozwoju pielęgniarstwa APN dziedzinach  świadczeń zdrowotnych:

1. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w POZ „Twoja Pielęgniarka POZ
2. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w OPD;
3. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w leczeniu ran i przetok;
4. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w anestezjologii i intensywnej terapii.

Na podobnym etapie przygotowania znajdują się również projekty zmian kompetencyjnych wypracowane dla następujących obszarów świadczeń: pielęgniarstwo diabetologiczne, pielęgniarstwo opieki paliatywnej, pielęgniarstwo neonatologiczne oraz pielęgniarstwo ratunkowe. Obszary te również uznajemy za priorytetowe w działaniach na rzecz poprawy jakości i bezpieczeństwa świadczeń zdrowotnych, i pozostajemy otwarci na ich włączenie do dalszych prac merytorycznych. 

Będziemy wdzięczni wszystkim zainteresowanym do podjęcia wspólnych dyskusji i  prac nad dalszym doskonaleniem projektów. Uznajemy, że po roku prac nowego rządu, przyszedł czas na faktyczne zmiany w systemie opieki zdrowotnej.

Będziemy Państwa informować o dalszych ustaleniach pomiędzy Naczelna Radą Pielęgniarek i Położnych, Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim, zaangażowanymi pielęgniarskimi stowarzyszeniami specjalistycznymi i wszystkimi sprzymierzeńcami rozwoju pielęgniarstwa.   

dr Grażyna Wójcik
Prezes Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

 Uchwałą  Krajowego Zjazdu Delegatów PTP  z dnia 21 kwietnia 2023 roku została przyjęta nowa treść Statutu PTP. Zgodnie z obowiązującymi zapisami Ustawy o Stowarzyszeniach, treść Statutu oraz Uchwały Zjazdowe dotyczące ustanowienia nowych władz naszego Towarzystwa podlegały procedurze zatwierdzenia i wpisu w Krajowym Rejestrze Sadowym.  Proces weryfikacji całości dokumentacji i postanowień Zjazdu PTP, zakończył się w dniu 19 września 2024, pozytywną  decyzją o zarejestrowaniu nowego Statutu i władz Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego kadencji 2023-2027.

Treść Statutu PTP definiuje podstawowe cele, zadania, oraz naszą strukturę organizacyjną,  w tym także zakres współpracy międzynarodowej i krajowej.

Zgodnie z nowymi zapisami Statutu, najważniejszym celem Towarzystwa są;

• promowanie działań na rzecz zapewnienia optymalnej jakości opieki pielęgniarskiej oraz zapewnienie zrównoważonego rozwoju systemu opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta,
• integracja pielęgniarskich i położniczych badań naukowych z dydaktyką i działalnością praktyczną
• rozwój praktyki zawodowej opartej na dowodach naukowych

Dziękuję wszystkim członkom Stowarzyszenia za ogromny wkład pracy w wypracowanie nowego Statutu,  a także bezcenne  zaangażowanie w pracę na rzecz PTP.

Dr Grażyna Wójcik, Prezes ZG PTP

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (International Committee of the Red Cross) we współpracy z Krajowymi Stowarzyszeniami Pielęgniarskimi rozpoczął procedurę nominacji kandydatów do najważniejszego znaczenia w obszarze pielęgniarstwa – medalu Florence Nightingale. Jest on przyznawany za pomoc rannym i chorym w czasach konfliktów zbrojnych, w następstwie klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka oraz podczas pandemii. W uznaniu tego Medal Florence Nightingale zostanie przyznany 12 maja 2025 r. kandydatom, którzy wykazali się wyjątkową odwagą i oddaniem rannym, chorym lub niepełnosprawnym lub cywilnym ofiarom takich kryzysów. Zostanie on również przyznany w uznaniu za wzorowe usługi lub kreatywnego i pionierskiego ducha w obszarach zdrowia publicznego lub edukacji pielęgniarskiej. 

Należy pamiętać, że pielęgniarki polskie stanowią największą grupę nagrodzonych tym zaszczytnym medal – ponad 100 uhonorowanych Koleżanek.

Szczegółowe informacje wraz z formularzem zgłoszenia znajdują się w poniższych plikach.