Wykorzystując dorobek i wieloletnie doświadczenie eksperckie liderów środowiska pielęgniarskiego w Polsce, a także w oparciu o wyniki badań i doświadczenia ośrodków naukowych na świecie przedstawiamy Koleżankom i Kolegom do dyskusji projekt zmian systemowych, umożliwiających wdrożenie modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki (APN).
Głównym celem proponowanych działań jest poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia oraz poprawa jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej – w tym zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych poprzez rozszerzenie uprawnień kompetencyjnych wysokokwalifikowanych pielęgniarek.
Wstępne założenie polskiego modelu APN wraz z projektem działań systemowych zostały przedstawione przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie w dniu 7 grudnia 2023 w Warszawie, na posiedzeniu NRPIP. Kierunkowe rekomendacje PTP, dotyczące budowania i wdrożenia modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki( APN) w polskim systemie opieki zdrowotnej, stały się podstawą do dalszych prac i dyskusji prowadzonych w ostatnim roku w szeregu gremiach i środowiskach pielęgniarskich, w tym w szczególności w ramach:
– prac Zespołu powołanego przez Ministra Zdrowia do opracowania projektu zmian w Ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej
– dyskusji i prac prowadzonych przez członków i władze pielęgniarskich stowarzyszeń naukowych i specjalistycznych działających w naszym kraju, wspólnie z Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim
– dyskusji eksperckich prowadzonych w procesie przygotowania oraz w trakcie Konferencji zorganizowanej przez Naczelną Rade Pielęgniarek i Położnych wspólnie z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym (maj 2024).
Owocem tym prac było przygotowanie i podpisanie przez liderów organizacji pielęgniarskich oraz Gdański Uniwersytet Medyczny wspólnej Deklaracji Gdańskiej, która została bardzo pozytywnie przyjęte zarówno przez środowisko pielęgniarskie, jak i przez Panią Minister Zdrowia. https://nipip.pl/deklaracja-gdanska
Zgodnie z założeniami kierunkowymi, liderzy towarzystw pielęgniarskich uznali, że najbardziej skuteczną strategia wdrożenia APN będzie przeprowadzenie pilotażu w wybranych wspólnie z Ministerstwem Zdrowia dziedzinach aktywności APN. Założenia do pilotażu zostały wstępnie przedstawione Ministerstwu Zdrowia listownie oraz w trakcie spotkań bezpośrednich przez Prezesa Zarządu Głównego PTP w lipcu 2024.
Mając na uwadze złożoność zagadnienia oraz uwarunkowania kulturowe w polskich podmiotach leczniczych, uznaliśmy że proponowana zmiana powinna rozpocząć się poprzez przyjęcie dedykowanego rozporządzenia, zgodnie z art. 48e ust. 5 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 146, z późn. zm.), czyli programu pilotażowego zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej. Ustawodawca poprzez zapisy w Rozdziale 4 art. 48e ww. Ustawy, wyposażył Ministra Zdrowia w narzędzie legislacyjne dedykowane do wdrażania zmian systemowych czy strategicznych programów polityki zdrowotnej.
Pilotaż może być ponadto procesem budowania nowej wiedzy i doświadczeń w zakresie możliwości pełnego wykorzystania kompetencji pielęgniarek APN w polskim systemie opieki zdrowotnej, bez konieczności wieloletniego oczekiwania na finalizację modelowych zmian w szeregu przepisach prawnych.
Przedkładane dokumenty zostały wypracowane w drodze kilkumiesięcznej pracy i dyskusji merytorycznej w środowisku liderów pielęgniarstwa, zrzeszonych głównie
w pielęgniarskich towarzystwach specjalistycznych, we współpracy z Konsultantami Krajowymi i Konsultantami Wojewódzkimi w wybranych dziedzinach pielęgniarstwa.
Na obecnym etapie są to cztery projekty dotyczące oczekiwanych przez środowisko pilotaży w priorytetowych dla rozwoju pielęgniarstwa APN dziedzinach świadczeń zdrowotnych:
- Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w POZ „Twoja Pielęgniarka POZ
- Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w OPD;
- Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w leczeniu ran i przetok;
- Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w anestezjologii i intensywnej terapii.
Na podobnym etapie przygotowania znajdują się również projekty zmian kompetencyjnych wypracowane dla następujących obszarów świadczeń: pielęgniarstwo diabetologiczne, pielęgniarstwo opieki paliatywnej, pielęgniarstwo neonatologiczne oraz pielęgniarstwo ratunkowe. Obszary te również uznajemy za priorytetowe w działaniach na rzecz poprawy jakości i bezpieczeństwa świadczeń zdrowotnych, i pozostajemy otwarci na ich włączenie do dalszych prac merytorycznych.
Będziemy wdzięczni wszystkim zainteresowanym do podjęcia wspólnych dyskusji i prac nad dalszym doskonaleniem projektów. Uznajemy, że po roku prac nowego rządu, przyszedł czas na faktyczne zmiany w systemie opieki zdrowotnej.
Będziemy Państwa informować o dalszych ustaleniach pomiędzy Naczelna Radą Pielęgniarek i Położnych, Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim, zaangażowanymi pielęgniarskimi stowarzyszeniami specjalistycznymi i wszystkimi sprzymierzeńcami rozwoju pielęgniarstwa.
dr Grażyna Wójcik
Prezes Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego
