Zachęcamy do zapoznania się z najnowszym raportem pt. „Analizy kadrowe pielęgniarek” opracowanym na zlecenie OZZPiP. Dokument kompleksowo przedstawia aktualny stan oraz prognozy dotyczące liczby pielęgniarek pracujących w polskim systemie ochrony zdrowia do roku 2039.

Bezpieczeństwo zdrowotne, w tym sytuacja kadrowa w ochronie zdrowia, to jeden z głównych tematów podejmowanych przez Polskę w ramach prezydencji w Unii Europejskiej.

Obecne wydarzenia w placówkach medycznych budzą nasz wielki niepokój i pogłębiają obawy o bezpieczeństwo personelu medycznego.

Opublikowany raport „Analizy kadrowe pielęgniarek” dostarcza rzetelnych danych na temat kondycji zasobów kadrowych w pielęgniarstwie. Polska od lat znajduje się w „ogonie” państw europejskich, jeśli chodzi o liczbę zatrudnionych pielęgniarek na tysiąc mieszkańców. Ale przyszłość jest jeszcze bardziej dramatyczna. Z prognoz wynika, że do 2039 roku w systemie ochrony zdrowia może zabraknąć ponad 100 tysięcy pielęgniarek. Choć pojawiają się analizy i raporty, społeczeństwo, decydenci oraz politycy nie przyjmują do wiadomości konieczności podjęcia pilnych działań systemowych.

Raport „Analizy kadrowe pielęgniarek”, przygotowany we współpracy z OECD, może stać się fundamentem dla stworzenia kompleksowego programu działań systemowych.

Z raportu wynika, że już dziś niedobór pielęgniarek sięga 156 tys. osób, a w ciągu najbliższych 15 lat liczba ta może wzrosnąć do 260 tys. Aby dorównać średniemu poziomowi OECD, liczba pielęgniarek w Polsce musiałaby niemal się podwoić – z obecnych 216 tys. do ponad 408 tys. osób.

Kluczowe wyzwania to:

  • systematyczny spadek liczby pielęgniarek w wieku produkcyjnym,
  • bardzo niski odsetek młodych osób zainteresowanych zawodem,
  • gwałtownie rosnąca liczba pielęgniarek osiągających wiek emerytalny,
  • znaczne różnice geograficzne w dostępności kadry pielęgniarskiej.

Raport jednoznacznie wskazuje, że bez pilnych i kompleksowych działań systemowych — m.in. poprawy warunków pracy, promocji zawodu wśród młodzieży, wsparcia imigracji i powrotów do zawodu — kryzys kadrowy może znacząco osłabić odporność systemu zdrowia.

W Polskim Towarzystwie Pielęgniarskim traktujemy te dane jako wezwanie do działania i kontynuację wysiłków na rzecz wzmocnienia profesji pielęgniarskiej na wszystkich poziomach.

Z pełną treścią raportu można zapoznać się [tutaj – do pobrania w formacie PDF].

Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie zaprasza pielęgniarki i pielęgniarzy – zarówno członków PTP, jak i nowe osoby zainteresowane współpracą – do zgłaszania swojego udziału w Sekcjach Specjalistycznych PTP.

W związku z intensyfikacją działań na rzecz rozwoju zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej (APN) w Polsce, zależy nam na jeszcze szerszym dialogu ze środowiskiem eksperckim i praktykami z różnych dziedzin pielęgniarstwa. Chcemy, by Sekcje stały się przestrzenią do dzielenia się wiedzą, doświadczeniem i wspólnego wypracowywania rozwiązań na rzecz rozwoju naszej profesji.

Jeśli jesteś zaangażowana/-y w rozwój swojej specjalności, chcesz mieć realny wpływ na kształtowanie kierunków pielęgniarstwa w Polsce, a jednocześnie pracować w gronie pasjonatów – Sekcje Specjalistyczne PTP czekają właśnie na Ciebie.

👉 Formularz zgłoszeniowy znajdziesz tutaj: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSf4lJPTMRQSo4Qg6UFCCZgY_Xqo2z3_fBPUBbSIJhD7MJ93zg/viewform?usp=header

Dołącz. Rozwijaj. Współtwórz z nami przyszłość pielęgniarstwa! 💙

Warszawa, 7 kwietnia 2025 – Lekarze bez Granic zapraszają a otwarte spotkanie informacyjne dla pielęgniarek i pielęgniarzy, poświęcone możliwości pracy w międzynarodowych projektach organizacji. Spotkanie online odbędzie się 14 kwietnia (poniedziałek) o godz. 19.00 na platformie Zoom.

Zarząd Główny PTP po zapoznaniu się ze stanowiskiem NR 10/25/P-IX Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 7 lutego 2025 roku oraz wypowiedziami medialnymi przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, w sprawie propozycji wdrożenia zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej (APN) w wybranych dziedzinach świadczeń, przedstawia wyjaśnienia w przedmiotowej sprawie i liczy na współpracę.
W imieniu środowiska pielęgniarek i położnych, reprezentowanych przez niżej podpisane Organizacje i Towarzystwa reprezentujące pielęgniarki, chcielibyśmy podziękować Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej za wyrażone poparcie dla naszych działań mających na celu wzrost znaczenia i prestiżu zawodowego pielęgniarek, w tym także uznania kwalifikacji i kompetencji pielęgniarek/położnych prezentowanych w codziennej pracy na rzecz zdrowia i życia pacjentów.
Z ogromnym zadowoleniem przyjęliśmy zainteresowanie środowiska lekarskiego działaniami organizacji pielęgniarskich zmierzającymi do wdrożenia w Polsce zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej (APN).
Model praktyki APN został wdrożony w wielu krajach na świecie, a jego zasadność potwierdzona w licznych badaniach naukowych jako działania mające wpływ na optymalizację opieki zdrowotnej oraz jej efektywność. Uzyskane wiarygodne wyniki badań stały się podstawą rekomendacji instytucji międzynarodowych, w tym między innymi: Międzynarodowej Rady Pielęgniarek (ICN), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Pielęgniarskich (EFN).
Polska jako kraj członkowski UE wyróżniający się wysokimi wskaźnikami rozwoju gospodarczego i społecznego powinna otworzyć się na rozwiązania międzynarodowe, umożliwiające wykorzystanie potencjału pielęgniarek i położnych dla dobra wszystkich obywateli.
Środowisko pielęgniarek i położnych w Polsce od kilku lat intensywnie pracuje nad przygotowaniami do wdrożenia APN, co zostało zapisane w dokumencie „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce” 2019, oraz w standardach kształcenia dla kierunku pielęgniarstwa zatwierdzonych w dniu 25 lipca 2019 roku przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, oraz w kolejnym standardzie MNiSW z 10 października 2024 roku. Wszystkie te dokumenty podlegały procedurze szerokich konsultacji społecznych i środowiskowych i są dostępne dla zainteresowanych. Jednomyślność środowiska
pielęgniarskiego w kwestii rozwoju APN została potwierdzona przyjęciem wspólnej Deklaracji Gdańskiej w dniu 17 maja 2024 roku.
Podkreślenia wymaga fakt, że polskie pielęgniarki od wielu lat posiadają przygotowanie, uprawnienia i wykorzystują w swojej praktyce szereg kompetencji pielęgniarki APN, do których należą takie działania jak: wykonywanie badania fizykalnego, uprawnienia w zakresie preskrypcji lekowej oraz kontynuacji leczenia farmakologicznego ( 2015), usprawnienia w zakresie kwalifikacji do szczepień osób dorosłych, a ostatnio także populacji od 9 roku życia ( szczepienia dobrowolne) czy też realizacja samodzielnych świadczeń profilaktycznych i edukacyjnych.
Trudno więc zgodzić się z twierdzeniem, że środowisko pielęgniarskie proponuje nowe rozwiązania systemowe bez przygotowania i bez wiedzy organizacji lekarskich. Podejmując działania na rzecz zmian kompetencyjnych w praktyce pielęgniarskiej, mających na celu poprawę sytuacji dla wybranych grup pacjentów, w tym m. innymi pacjentów POZ, OPD, pacjentów z ranami, pacjentów opieki paliatywnej i hospicyjnej, ale także pacjentów leczonych chirurgicznie, uważamy że kluczowymi udziałowcami procesu decyzyjnego powinni być przedstawiciele środowiska lekarskiego, ale także reprezentanci innych środowisk czyli kadry zarządzającej placówek medycznych, organizacji pacjentów oraz decydentów czyli Ministerstwa Zdrowia.
Kontynuacja prac nad modelem APN w Polsce, powinna być prowadzona w oparciu o konsensus środowisk medycznych, dlatego postulujemy powołanie w Ministerstwie Zespołu ds. Rozwoju APN w Polsce, co zostało między innymi wyrażone w naszym piśmie do Pani Minister Izabeli Leszczyny z dn. 9 grudnia 2024 roku, w celu przygotowania założeń i szczegółowych warunków do pilotaży rozwiązań organizacyjnych dla wdrożenia APN.
Chcielibyśmy jednak podkreślić, że praktyka APN rozwija się w różnych dziedzin świadczeń zdrowotnych, w tym w szczególności jest odpowiedzią na ograniczenia systemowe w dostępności do usług zdrowotnych dla najsłabszych grup pacjentów oraz największe wyzwania współczesnych systemów opieki zdrowotnej czyli starzenie się społeczeństwa; choroby cywilizacyjne, opieka nad pacjentami z chorobami przewlekłymi, i dlatego nie należy jej ograniczać wyłącznie do obszaru anestezjologii.
Wierzymy, że tylko poprzez wspólny dialog naszych środowisk będziemy mogli wypracować podwaliny pod nowe rozwiązania kompetencyjne w polskim systemie opieki zdrowotnej, oparte na wynikach badań i zweryfikowanych rozwiązaniach praktycznych.
Dlatego też liczymy na dalsze zaangażowanie środowiska lekarskiego w tworzeniu nowych rozwiązań systemowych a jednocześnie zapraszamy przedstawicieli Naczelnej Rady Lekarskiej, ale także innych Towarzystw Lekarskich w dziedzinach klinicznych do otwartego dialogu i współpracy na rzecz realizacji naszych wspólnych celów.

Od początku roku 2025, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie utworzyło przy Zarządzie Głównym w Warszawie Sekcję Pielęgniarstwa Żywienia Klinicznego. W skład sekcji wchodzą obecnie pielęgniarki mające doświadczenie w leczeniu żywieniowym reprezentujące wiele ośrodków i województw na terenie Polski.


Powodem powstania sekcji jest rosnące zapotrzebowanie na opiekę pielęgniarską dla coraz większej rzeszy pacjentów z problemem niedożywienia, ze sztucznymi dostępami do przewodu pokarmowego oraz portami naczyniowymi do żywienia pozajelitowego. Wynika z tego potrzeba podjęcia działań na rzecz nowych rozwiązań kompetencyjnych w tym zakresie świadczeń. Potrzebna jest również dyskusja i poszukiwanie rozwiązań poprawiających dostępność oraz jakość i efektywność opieki żywieniowej.


Pielęgniarki udzielają świadczeń z zakresu porad dietetycznych, żywienia dojelitowego i pozajelitowego na wszystkich kontynentach. W Polsce pielęgniarki realizują takie świadczenia w poradniach specjalistycznych w tym w poradniach żywieniowych, w oddziałach szpitalnych oraz w warunkach domowych. W ostatnich latach znacząco zwiększyła się grupa pielęgniarek specjalizujących się w tym obszarze świadczeń.


Do zadań Sekcji będzie należało :
• działanie na rzecz poprawy jakości udzielanych świadczeń przez personel pielęgniarski,
• budowanie świadomości znaczenia samodzielności w realizacji świadczeń żywieniowych przez pielęgniarski posiadające kwalifikacje w tym zakresie,
• zwiększenie kompetencji pielęgniarek w opiece nad pacjentami wymagającymi żywienia, poprzez tworzenie i aktualizację programów kursów specjalistycznych w tym zakresie
• współpraca z Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych, Ministerstwem Zdrowia oraz towarzystwami żywieniowymi,
• budowanie wizerunku Sekcji Pielęgniarstwa Żywienia Klinicznego w Polsce oraz wśród innych zawodów medycznych.


Serdecznie zapraszamy do współpracy!


Koordynator Sekcji
Mgr Alina Kaczor

tel.: 791 981 634

e-mail: awkaczor@interia.pl

Wzywamy decydentów do podejmowania działań w zakresie poprawy sytuacji pacjentów, poprzez wykorzystanie kompetencji pielęgniarek, a nie wyłącznie składania obietnic.

W ostatnim roku  pielęgniarki zrzeszone w różnych organizacjach zawodowych, w tym w samorządzie zawodowym pielęgniarek i położnych, Polskim Towarzystwie Pielęgniarskim, ale także w kilkunastu pielęgniarskich stowarzyszeniach specjalistycznych intensywnie pracowały nad  dopracowaniem koncepcji modelu Zaawansowanej  Praktyki Pielęgniarskiej (APN), wypracowaniem szczegółowych zakresów kompetencyjnych oraz niezbędnych zmianach dotyczących organizacji udzielania świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarki.

Model praktyki APN został potwierdzony w licznych badaniach naukowych jako działanie na rzecz optymalizacji opieki zdrowotnej i jej efektywności. W Polsce od lat środowisko pielęgniarskie oczekuje wdrożenia APN, co zostało również zapisane w dokumencie „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce” (z uwzględnieniem etapów prac zainicjowanych w roku 2018). Pomimo deklaracji podjętych przez Ministerstwo Zdrowia w sprawie rozwoju APN w Polsce, nadal brakuje niezbędnych działań w tym zakresie.

W Polsce mamy drastycznie mało pielęgniarek i nie możemy tkwić w rozwiązaniach kompetencyjnych sprzed kilku dekad, niewykorzystująca efektów kształcenia pielęgniarek prowadzonego w ramach budżetu państwa.

Wykorzystując  dorobek i wieloletnie doświadczenie eksperckie liderów środowiska pielęgniarskiego w Polsce, a także w oparciu o wyniki badań i doświadczenia  ośrodków naukowych na świecie przedstawiamy Koleżankom i Kolegom do dyskusji projekt zmian systemowych, umożliwiających wdrożenie modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki (APN).

Głównym celem proponowanych działań jest poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia oraz poprawa jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej – w tym zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych poprzez rozszerzenie uprawnień kompetencyjnych wysokokwalifikowanych pielęgniarek.

Wstępne  założenie polskiego modelu APN wraz z projektem działań systemowych zostały przedstawione przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie  w dniu   7 grudnia 2023 w Warszawie, na posiedzeniu NRPIP. Kierunkowe  rekomendacje PTP, dotyczące budowania i wdrożenia modelu Pielęgniarki Zaawansowanej Praktyki( APN)  w polskim systemie opieki zdrowotnej,  stały się podstawą do dalszych prac i dyskusji prowadzonych w ostatnim roku w szeregu gremiach i środowiskach pielęgniarskich,  w tym w szczególności w ramach:

– prac Zespołu powołanego przez Ministra Zdrowia do opracowania projektu zmian w Ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej

– dyskusji i prac prowadzonych przez członków i władze pielęgniarskich stowarzyszeń  naukowych i specjalistycznych działających w naszym kraju, wspólnie z Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim

– dyskusji eksperckich prowadzonych w procesie przygotowania oraz w trakcie Konferencji zorganizowanej przez Naczelną Rade Pielęgniarek i Położnych wspólnie z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym  (maj 2024).

Owocem tym prac było przygotowanie i podpisanie przez liderów organizacji pielęgniarskich oraz  Gdański Uniwersytet Medyczny  wspólnej Deklaracji Gdańskiej, która została bardzo pozytywnie przyjęte zarówno przez środowisko pielęgniarskie, jak i przez Panią Minister Zdrowia. https://nipip.pl/deklaracja-gdanska

Zgodnie z założeniami kierunkowymi, liderzy towarzystw pielęgniarskich uznali, że najbardziej skuteczną  strategia wdrożenia APN będzie przeprowadzenie pilotażu w wybranych wspólnie z Ministerstwem Zdrowia dziedzinach aktywności APN. Założenia do pilotażu zostały wstępnie przedstawione Ministerstwu Zdrowia listownie oraz w trakcie spotkań bezpośrednich przez Prezesa Zarządu Głównego PTP w lipcu 2024.

Mając na uwadze złożoność zagadnienia oraz uwarunkowania kulturowe w polskich podmiotach leczniczych, uznaliśmy  że proponowana zmiana powinna rozpocząć się poprzez przyjęcie dedykowanego rozporządzenia, zgodnie z art. 48e ust. 5 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 146, z późn. zm.), czyli programu pilotażowego zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej. Ustawodawca poprzez zapisy w Rozdziale 4 art. 48e ww. Ustawy, wyposażył Ministra Zdrowia w narzędzie legislacyjne dedykowane do wdrażania zmian systemowych czy strategicznych programów polityki zdrowotnej.  

Pilotaż może być ponadto procesem budowania nowej wiedzy i doświadczeń w zakresie  możliwości pełnego wykorzystania kompetencji pielęgniarek APN  w polskim systemie opieki zdrowotnej, bez konieczności wieloletniego oczekiwania na finalizację modelowych zmian w szeregu przepisach prawnych.

Przedkładane dokumenty zostały wypracowane w drodze kilkumiesięcznej pracy i dyskusji merytorycznej w środowisku liderów pielęgniarstwa, zrzeszonych głównie
w pielęgniarskich towarzystwach specjalistycznych, we współpracy z Konsultantami Krajowymi i Konsultantami Wojewódzkimi w wybranych dziedzinach pielęgniarstwa.

Na obecnym etapie są to cztery projekty dotyczące oczekiwanych przez środowisko  pilotaży w priorytetowych dla rozwoju pielęgniarstwa APN dziedzinach  świadczeń zdrowotnych:

  1. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w POZ „Twoja Pielęgniarka POZ
  2. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w OPD;
  3. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w leczeniu ran i przetok;
  4. Projekt pilotażu zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej w anestezjologii i intensywnej terapii.

Na podobnym etapie przygotowania znajdują się również projekty zmian kompetencyjnych wypracowane dla następujących obszarów świadczeń: pielęgniarstwo diabetologiczne, pielęgniarstwo opieki paliatywnej, pielęgniarstwo neonatologiczne oraz pielęgniarstwo ratunkowe. Obszary te również uznajemy za priorytetowe w działaniach na rzecz poprawy jakości i bezpieczeństwa świadczeń zdrowotnych, i pozostajemy otwarci na ich włączenie do dalszych prac merytorycznych. 

Będziemy wdzięczni wszystkim zainteresowanym do podjęcia wspólnych dyskusji i  prac nad dalszym doskonaleniem projektów. Uznajemy, że po roku prac nowego rządu, przyszedł czas na faktyczne zmiany w systemie opieki zdrowotnej.

Będziemy Państwa informować o dalszych ustaleniach pomiędzy Naczelna Radą Pielęgniarek i Położnych, Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim, zaangażowanymi pielęgniarskimi stowarzyszeniami specjalistycznymi i wszystkimi sprzymierzeńcami rozwoju pielęgniarstwa.   

dr Grażyna Wójcik
Prezes Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

 Uchwałą  Krajowego Zjazdu Delegatów PTP  z dnia 21 kwietnia 2023 roku została przyjęta nowa treść Statutu PTP. Zgodnie z obowiązującymi zapisami Ustawy o Stowarzyszeniach, treść Statutu oraz Uchwały Zjazdowe dotyczące ustanowienia nowych władz naszego Towarzystwa podlegały procedurze zatwierdzenia i wpisu w Krajowym Rejestrze Sadowym.  Proces weryfikacji całości dokumentacji i postanowień Zjazdu PTP, zakończył się w dniu 19 września 2024, pozytywną  decyzją o zarejestrowaniu nowego Statutu i władz Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego kadencji 2023-2027.

Treść Statutu PTP definiuje podstawowe cele, zadania, oraz naszą strukturę organizacyjną,  w tym także zakres współpracy międzynarodowej i krajowej.

Zgodnie z nowymi zapisami Statutu, najważniejszym celem Towarzystwa są;

  • promowanie działań na rzecz zapewnienia optymalnej jakości opieki pielęgniarskiej oraz zapewnienie zrównoważonego rozwoju systemu opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta,
  • integracja pielęgniarskich i położniczych badań naukowych z dydaktyką i działalnością praktyczną
  • rozwój praktyki zawodowej opartej na dowodach naukowych

Dziękuję wszystkim członkom Stowarzyszenia za ogromny wkład pracy w wypracowanie nowego Statutu,  a także bezcenne  zaangażowanie w pracę na rzecz PTP.

Dr Grażyna Wójcik, Prezes ZG PTP

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (International Committee of the Red Cross) we współpracy z Krajowymi Stowarzyszeniami Pielęgniarskimi rozpoczął procedurę nominacji kandydatów do najważniejszego znaczenia w obszarze pielęgniarstwa – medalu Florence Nightingale. Jest on przyznawany za pomoc rannym i chorym w czasach konfliktów zbrojnych, w następstwie klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka oraz podczas pandemii. W uznaniu tego Medal Florence Nightingale zostanie przyznany 12 maja 2025 r. kandydatom, którzy wykazali się wyjątkową odwagą i oddaniem rannym, chorym lub niepełnosprawnym lub cywilnym ofiarom takich kryzysów. Zostanie on również przyznany w uznaniu za wzorowe usługi lub kreatywnego i pionierskiego ducha w obszarach zdrowia publicznego lub edukacji pielęgniarskiej. 

Należy pamiętać, że pielęgniarki polskie stanowią największą grupę nagrodzonych tym zaszczytnym medal – ponad 100 uhonorowanych Koleżanek.

Szczegółowe informacje wraz z formularzem zgłoszenia znajdują się w poniższych plikach.